Jakie są rodzaje nowotworów?

Klasyfikacja nowotworów zależy głównie od stopnia zaawansowania zmian nowotworowych i pierwotnej lokalizacji. Typ choroby nowotworowej wpływa na rokowanie i przebieg leczenia. Poznaj rodzaje nowotworów i dowiedz się, które z nich występują najczęściej.

Choroby nowotworowe wyróżniają się obecnością nieprawidłowych komórek, które dzielą się i rozmnażają w niekontrolowany sposób. Stan ten jest spowodowany mutacjami w genach kodujących białka. Nowotwory mogą rozwijać się w dowolnym obszarze ciała. Oznacza to, że powstają w różnych tkankach ludzkiego ciała. Czasami rozprzestrzeniają się również na inne struktury, dając przerzuty. Lokalizacja i stadium zaawansowania są ważnymi czynnikami decydującymi o tym, czy rak jest uleczalny.

Jakie są rodzaje nowotworów?

Klasyfikacja nowotworów opiera się na rodzaju tkanki, z której się wywodzą. Obejmują one:

• nowotwory nabłonkowe,
• nowotwory nienabłonkowe.

Pierwsza grupa obejmuje nowotwory złośliwe wywodzące się z nabłonka – podstawowej tkanki ludzkiego ciała. Występuje on w prawie wszystkich układach organizmu i tworzy skórę. Przykłady nowotworów z tej grupy obejmują raka piersi, płuc i prostaty.

Nowotwory nienabłonkowe wywodzą się z innych tkanek: kości, śródbłonka naczyniowego, komórek barwnikowych i układu krwiotwórczego. Do tej grupy należą: mięsaki, tłuszczakomięsaki, czerniaki, chłoniaki, białaczki i glejaki.

Prawidłowa nazwa złośliwego nowotworu nabłonkowego to rak. W przypadku tego typu klasyfikacja obejmuje również stadium. Może on być:

• przedinwazyjny,
• wczesny inwazyjny,
• naciekający.

Stadium przedinwazyjne jest początkowym etapem rozwoju raka. Gdy choroba osiąga stadium naciekające, istnieje wysokie ryzyko przerzutów do innych tkanek.

Najczęściej występujące nowotwory

Istnieje ponad 100 rodzajów nowotworów złośliwych. Niektóre z nich są dość powszechne, podczas gdy inne są diagnozowane bardzo rzadko. Częstość ich występowania może różnić się w zależności od populacji (np. najczęstsze nowotwory złośliwe różnią się u kobiet i mężczyzn) lub położenia geograficznego.

Do najczęściej występujących nowotworów należą:

Rak piersi

Jest to nowotwór złośliwy wywodzący się z nabłonka piersi. Według danych WHO w 2020 roku na tę chorobę zachorowało 2,26 miliona osób. Nosicielki genu BRCA1/2 i kobiety w wieku powyżej 50 lat są szczególnie narażone na raka piersi.

Rak płuc

W 2020 r. odnotowano 2,21 mln przypadków raka płuc. Wysoka zachorowalność dotyczy zarówno mężczyzn, jak i kobiet. Głównym czynnikiem ryzyka jest palenie tytoniu. Inne zagrożenia obejmują zanieczyszczenie środowiska i narażenie zawodowe na wdychanie niebezpiecznych substancji.

Rak jelita grubego

W 2020 r. raka jelita grubego zdiagnozowano u 1,93 mln osób. Częstość jego występowania jest wysoka u obu płci i wzrasta wraz z wiekiem.

Rak prostaty

Aż u 1,41 miliona mężczyzn zdiagnozowano raka prostaty w 2020 roku. Jest to nowotwór złośliwy wywodzący się z nabłonka gruczołu krokowego. Ryzyko jego rozwoju wzrasta wraz z wiekiem, a także jest wysokie u mężczyzn predysponowanych genetycznie do jego rozwoju.

Nieczerniakowy rak skóry

Ten rodzaj raka zdiagnozowano u 1,2 miliona osób. Najczęstszym jego typem jest rak podstawnokomórkowy, a najważniejszym czynnikiem ryzyka jest nadmierna ekspozycja na promieniowanie słoneczne.

5 najbardziej śmiertelnych nowotworów i dlaczego nie ma na nie lekarstwa?

W przypadku nowotworów złośliwych główną przyczyną wysokiej śmiertelności jest zbyt późne wykrycie choroby. Wiele osób nie wykonuje regularnych badań, które mogą wykryć raka we wczesnym stadium. Często objawy pojawiają się, gdy proces nowotworowy jest już w bardzo zaawansowanym stadium. W takim przypadku liczba dostępnych terapii jest mniejsza lub są one nieskuteczne.

Według danych zebranych przez The Surveillance, Epidemiology, and End Results (SEER) najbardziej śmiertelnymi nowotworami są:

Rak trzustki

W przypadku raka trzustki 5-letni względny wskaźnik przeżycia wynosi 11%. W większości przypadków guz jest już nieoperacyjny w momencie diagnozy.

Międzybłoniak

Choroba charakteryzuje się agresywnym przebiegiem. Względny wskaźnik 5-letniego przeżycia wynosi 12%.

Rak pęcherzyka żółciowego

Wskaźnik 5-letniego przeżycia wynosi 19,4%. Rak ten wywołuje objawy dopiero w zaawansowanym stadium.

Rak przełyku

Wskaźnik 5-letniego przeżycia dla tego nowotworu wynosi 20,6%. Niekorzystne rokowania wynikają z faktu, że rak ten jest diagnozowany w zaawansowanym stadium.

Rak płuc

Względny wskaźnik 5-letniego przeżycia wynosi 22,8%. Należy jednak zauważyć, że to właśnie rak płuca odpowiada za największą liczbę zgonów na świecie. Niekorzystne rokowania wynikają z jego późnego wykrycia. Jego objawy są niespecyficzne, przez co pacjenci często je lekceważą.

5 uleczalnych nowotworów

Podstawowym pytaniem dla pacjentów jest to, czy dany nowotwór jest uleczalny. Nie wszystkie rodzaje nowotworów wiążą się z wysoką śmiertelnością. Wiele z nich charakteryzuje się wysokim wskaźnikiem przeżywalności.

Rodzaje nowotworów o najkorzystniejszych rokowaniach obejmują:

Rak prostaty

Nawet do 96,8% pacjentów przeżywa 5 lat. Rak prostaty rośnie powoli i w większości przypadków jest diagnozowany we wczesnym stadium.

Rak tarczycy

Nawet 98,4% pacjentów przeżywa 5 lat. Pozytywne rokowania są związane z powolnym wzrostem guza. Dodatkowo, nowotwór ten jest zwykle diagnozowany we wczesnym stadium, więc szanse na powodzenie terapii są wysokie. Często całkowite wyleczenie jest możliwe po całkowitej resekcji tarczycy.

Czerniak

W przypadku czerniaka wskaźnik 5-letniego przeżycia szacuje się na 93,7%. Dzięki specyficznym objawom i prostym testom przesiewowym można go wykryć na wczesnym etapie.

Rak jąder

Dane opublikowane przez SEER wskazują, że 95% pacjentów przeżywa 5 lat. We wczesnych stadiach nowotwór ten bardzo dobrze reaguje na leczenie. Często jest ono skuteczne także w przypadku zaawansowanej choroby.

Wcześnie zdiagnozowany rak piersi

Nawet 90,6% kobiet przeżywa 5 lat, gdy rak piersi zostanie zdiagnozowany we wczesnym stadium. Korzystne rokowania związane są ze znacznym postępem medycyny i rozwojem skutecznych metod leczenia. Co więcej, wzrasta również świadomość społeczeństwa na temat raka piersi i konieczności poddawania się badaniom przesiewowym.

Lista rzadkich nowotworów

Niektóre nowotwory charakteryzują się niską zapadalnością i chorobowością. Rzadkie nowotwory to takie, których częstość występowania wynosi poniżej 15 przypadków na 100 tys. osób w Stanach Zjednoczonych i 6 przypadków na 100 tys. osób w Europie. Stanowią one około 22% wszystkich chorób nowotworowych.

Przykłady rzadkich nowotworów obejmują

Rak odbytnicy

Częstość jego występowania szacuje się na 1,3 przypadku na 100 tys. osób. Rak odbytnicy występuje nieco częściej u kobiet.

Rak nosogardzieli

Częstość jego występowania w USA i większości innych krajów wynosi poniżej 1 przypadku na 100 tysięcy osób. Jest on jednak znacznie częstszy w Chinach.

Mięsak Kaposiego

Jest to nowotwór tkanek miękkich. Objawia się zmianami w błonie śluzowej, na skórze i w węzłach chłonnych. Częstość jego występowania wynosi 0,5 przypadku na 100 tysięcy osób.

Podsumowując

Zgodnie z klasyfikacją, nowotwory można podzielić na nabłonkowe i nienabłonkowe. Pierwsza grupa wywodzi się z nabłonka, a druga z innych tkanek ciała. Niektóre typy (takie jak rak piersi, płuc i prostaty) są szczególnie powszechne w całej światowej populacji. Istnieją jednak również nowotwory złośliwe, których częstość występowania wynosi od 1 do 2%. Przykłady rzadkich nowotworów obejmują raka odbytnicy lub mięsaka Kaposiego. Rodzaj nowotworu ma wpływ na leczenie i rokowanie.